Jamaica : Cả nước chỉ trồng được 1 ha lúa!
Bản đồ vị trí của Jamaica
Theo số liệu của FAOSTAT năm 2012, trong năm 2010 trên thế
giới có 115 nước trồng lúa. Trong đó Jamaica là nước có diện tích trồng
lúa thấp nhất thế giới với diện tích chỉ còn 1 ha, năng suất 2.000 kg/ha và
tổng sản lượng lúa của quốc gia này đạt 2 tấn/năm!
Tại sao như vậy? Đây là câu hỏi mà các bạn cần tìm
lời giải đáp.
Tìm hiểu về đất nước Jamaica
Jamaica (tên chính thức là Commonwealth of Jamaica) là một
quốc đảo trong vùng vịnh Caribbean ở Trung Mỹ có chiều dài 234 km, chiều rộng 80
km. Tổng diện tích 10.991 km2 (tương đương 1.099.100 ha) trong đó
diện tích mặt nước nội địa 1,5 %.
Đảo quốc này nằm cách phía Nam Cuba 145 km và cách phía Tây
của đảo Hispaniola (gồm nước Haiti
và Cộng hòa Dominica )
191 km.
Trên đảo quốc này có các thành phố, thị xã trực thuộc bao
gồm thủ đô Kingston, thành phố Portmore, Thị xã Tây Ban Nha, Mandeville, Ocho Ríos, Port
Antonio, Negril, và Montego Bay.
Cùng hoàn cảnh như các nước Nam Mỹ, Jamaica cũng bị thực dân
Châu Âu xâm chiếm, đầu tiên là Tây Ban Nha trong thế kỷ 16-19 và Anh trong thế
kỷ 20. Jamaica
trở thành một tỉnh trong Liên bang Tây Ấn là thuộc địa của Anh ở Châu Mỹ.
Jamaica có khí hậu nhiệt đới, với thời tiết nóng và ẩm hơn
so với nội địa Nam Mỹ. Một số khu vực trên bờ biển phía nam, chẳng hạn như vùng
đồng bằng Liguanea và Plains Pedro, là khu vực tương đối khô và đất đai dể
nhiểm mặn.
Các cây trồng mới được trồng phổ biến bao gồm mía, chuối, cây
có múi và cả cây lúa Châu Phi được mang đến từ Tây Phi và được trồng bởi những
người nô lệ Châu phi trong thế kỷ 17-19.
Các khu vực mưa nhiều có các loài cây tre, dương xỉ, gỗ mun,
gỗ gụ, gỗ hồng mộc. Cây xương rồng chịu hạn phát triển nhiều dọc theo khu
vực ven biển phía nam và tây nam. Các khu vực này bao gồm nhiều đồng cỏ
lớn, xen kẻ các rừng cây bụi thưa thớt.
Hệ sinh thái của Jamaica tương đối đa dạng bao gồm hệ sinh
thái trên cạn, hệ sinh thái ven biển với nhiều rạng san hô, rừng và núi đá vôi
với nhiều hang động rất thích nghi cho ngành du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng
phát triển.
Người Jamaica
đã từng có tập quán trồng lúa và ăn cơm nấu từ gạo với những cách chế biến thức
ăn từ gạo rất phong phú. Do ở vùng nhiệt đới chỉ có cây lúa có khả năng phát
triển, các cây lương thực ôn đới không trồng được ở Jamaica .
Nhu cầu gạo của đảo quốc này hàng năm khoảng 100.000-200.000
tấn nhưng hoàn toàn phải nhập khẩu. Những năm gần đây do khí hậu biến đổi rõ
rệt ảnh hưởng đến cây lúa nước này do khô hạn và nước biển nhiểm mặn vào đồng
lúa.
Từ diện tích vài ngàn ha trồng lúa trong hai thập kỷ trước
có khi năng suất lúa đạt trên 3 tấn/ha. Nhưng tù năm 2005 trở lại đây cây lúa
hầu như bị xóa sổ ở Jamaica ,
cả nước chỉ còn trồng được duy nhất 1 ha tại Viện nghiên cứu lúa quốc gia. Tại
Viện này đã đạt năng suất 3 tấn/ha trong năm 2005 và từ năm 2006 đến năm 2010
chỉ đạt năng suất 2 tấn/ha trên 1 ha trồng lúa còn tồn tại duy nhất của quốc
gia này.
Dân số Jamaica
trong năm 2010 (ước tính): 2.847.232 (133).
Mật độ: 252/km2 (hạng 49).
GDP (PPP) năm 2010 (ước tính): Tổng số 24,750 tỷ USD, bình
quân đầu người 9.402 USD.
GDP (danh nghĩa) 2010 (ước tính): Tổng số 14,807 tỷ USD,
bình quân đầu người 5.029 USD.
Du lịch và khai thác mỏ là những nguồn thu nhập hàng đầu của
ngoại hối. Phân nửa nền kinh tế Jamaica dựa vào dịch vụ.
Lịch sử nghề trồng lúa ở Jamaica
Trở lại các thập niên 1960s và 1970s, có nhiều giống lúa
khác nhau được trồng trong các ruộng lúa dọc theo đường St Johns, gần Dovecot,
trong đồi Hellshire, cũng như trên một trang trại rộng 3.000 mẫu Anh (khoảng
1.400 ha) ở gần Amity Hall.
Trong những năm 1980, nghề trồng lúa phát triển tới vùng
đồng bằng George và Meylersfield, hơn 1.800 mẫu Anh.
Diện tích trồng lúa cao nhất của Jamaica ghi nhận được vào năm 1962
với 3.318 ha.
Năng suất lúa cao nhất là 3,902.1kg/ha vào năm 1982 và tổng
sản lượng lúa cao nhất được ghi nhận vào năm 1963 là 5.588 tấn.
Nhưng từ 2005 đến 2010 Jamaica chỉ còn giữ được duy nhất có
"một" ha lúa mỗi năm! Với năng suất lúa chỉ có 2 tấn/ha và tổng
sản lượng lúa quốc gia chỉ có vỏn vẹn 2 tấn!
Đây là vấn đề tổn thất quan trọng đối với nghề trồng lúa của thế
giới. Những câu trả lời có thể được giải thích bởi các nhà khoa học về lúa
gạo thế giới và các quan chức Chính phủ Jamaica.
Bảng sau đây cho thấy lịch sử biến động qua 50 năm canh tác lúa ở Jamaica :
Năm
|
Diện
tích
(ha)
|
Năng
suất
(kg/ha)
|
Tổng
sản lượng
(tấn)
|
1961
|
3.237
|
1.506,6
|
4.877
|
1962
|
3.318
|
1.531,0
|
5.080
|
1963
|
2.549
|
2.192,2
|
5.588
|
1964
|
1.821
|
1.506,3
|
2.743
|
1965
|
1.619
|
1.506,5
|
2.439
|
1966
|
927
|
1.499,5
|
1.390
|
1967
|
480
|
1.535,4
|
737
|
1968
|
400
|
1.502,5
|
601
|
1969
|
470
|
1.512,8
|
711
|
1970
|
405
|
1.506,2
|
610
|
1971
|
320
|
1.518,8
|
486
|
1972
|
100
|
1.610,0
|
161
|
1973
|
140
|
1.742,9
|
244
|
1974
|
160
|
1.812,5
|
290
|
1975
|
1.400
|
1.900,7
|
2.661
|
1976
|
1.000
|
1.984,0
|
1.984
|
1977
|
600
|
2.185,0
|
1.311
|
1978
|
1.200
|
2.007,5
|
2.409
|
1979
|
600
|
2.028,3
|
1.217
|
1980
|
912
|
2.619,5
|
2.389
|
1981
|
747
|
2.490,0
|
1.860
|
1982
|
575
|
2.671,3
|
1.536
|
1983
|
868
|
3.902,1
|
3.387
|
1984
|
1.565
|
3.427,5
|
5.364
|
1985
|
1.403
|
3.036,4
|
4.260
|
1986
|
777
|
3.180,2
|
2.471
|
1987
|
1.092
|
2.066,9
|
2.257
|
1988
|
398
|
4.349,2
|
1.731
|
1989
|
154
|
3.350,6
|
516
|
1990
|
93
|
2.365,6
|
220
|
1991
|
208
|
2.701,9
|
562
|
1992
|
211
|
2.398,1
|
506
|
1993
|
86
|
3.127,9
|
269
|
1994
|
87
|
2.908,0
|
253
|
1995
|
65
|
2.430,8
|
158
|
1996
|
21
|
1.428,6
|
30
|
1997
|
18
|
1.611,1
|
29
|
1998
|
16
|
1.875,0
|
30
|
1999
|
29
|
1.069,0
|
31
|
2000
|
13
|
923,1
|
12
|
2001
|
24
|
1.375,0
|
33
|
2002
|
11
|
909,1
|
10
|
2003
|
13
|
1.076,9
|
14
|
2004
|
7
|
1.428,6
|
10
|
2005
|
1
|
3.000,0
|
3
|
2006
|
1
|
2.000,0
|
2
|
2007
|
1
|
2.000,0
|
2
|
2008
|
1
|
2.000,0
|
2
|
2009
|
1
|
2.000,0
|
2
|
2010
|
1
|
2.000,0
|
2
|
Nguồn: FAOSTAT -2012
Tìm đường tương lai cho cây lúa của Jamaica ?
Cựu Bộ trưởng Bộ nông nghiệp của Jamaica,Tiến sĩ Christopher
Tufton (2010) đã bày tỏ sự hài lòng với kế hoạch của mình là tìm cách sản xuất cây
lúa trong nước để đáp ứng 25% nhu cầu gạo tiêu thụ của nước này cần trong vòng
5-7 năm tới.
Ngay từ đầu, dự án được triển khai tại Trang trại thử nghiệm lúa Hữu
Nghị Jamaica, đã đầu tư 5 triệu đôla Jamaica (J$) để
trồng 25 mẫu Anh trong năm trong năm 2009, nhưng không thu hoạch được.
Rất tiếc kế hoạch của ông chưa được triển khai tiếp tục thì ông đã bị
mất chức Bộ trưởng!.
Theo Richard Saddler người đứng đầu Viện nghiên cứu lúa quốc
gia Jamaica (JRIDU), người đã giữ lại được 1 ha ruộng lúa của nước này từ năm 2005 đến nay nói rằng mỗi năm Jamaica phải dành khoảng 70 triệu USD để
nhập khoảng 100.000 tấn gạo thành phẩm để tiêu thụ nội địa, và ông quyết tâm
cứu vản cây lúa của Jamaica trong thời gian tới.
Theo tân BỘ TRƯỞNG BỘ
NÔNG NGHIỆP Jamaica ông Roger Clarke (2012) cho biết Chính phủ đang xây dựng một kế
hoạch đầy tham vọng để đưa 500 mẫu Anh đất vào canh tác lúa trong tháng 7/2012 và
tiến tới trồng 1.500 mẫu Anh trong năm tới và 2.500 mẫu Anh cho những năm tiếp
theo. Ông cho biết rằng Ngân hàng Phát triển của Jamaica (DBJ) sẽ cho vay từ 120-150
triệu USD để tài trợ cho dự án. Nếu dự án thành công sẽ đáp ứng được khoảng 15%
nhu cầu gạo trong nước.
Hy vọng vào các giống lúa cao sản
Chín giống lúa từ Guyana, Hoa Kỳ và Cộng hòa Dominica đã
được trồng tại Trại nghiên cứu lúa của Chính phủ tại Bodles, St Catherine để xác
định tính phù hợp trước khi sản xuất đại trà.
Lưu ý rằng Jamaica
sẽ có thể đạt năng suất ít nhất 6 tấn/ha với các giống mới như đã được trồng ở các nước sản xuất ra hạt giống.. Đây là hy vọng của tân Bộ trưởng Nông nghiệp Jamaica .
Chúc ông thành công để giữ được chiếc ghế Bộ trưởng của mình!
Chúc ông thành công để giữ được chiếc ghế Bộ trưởng của mình!
Nguon: WESTERN BUREAU
Tài liệu tham khảo